Cesaria Evora Çıplak Ayaklı Morna Kraliçesinin Ardından....

Cesaria Evora, (27 Ağustos 1941-17 Aralık 2011 ) Atlas Okyanusunda, Kuzey Batı Afrika açıklarındaki bir adalar ülkesi olan Cape Verde'de doğmuştu. Doğduğu yer Afrika'da sömürgeleri bulunan Portekiz'in yüzyıllarca üs olarak kullandığı bir yerdi. Cesaria Evora, parlak sesi hemen dikkat çekmişti, ama bir genç kızken başladığı şarkıcılık yaşantısında umduklarını bulamadı ne yazık ki. Barlarda şarkı söyleyerek annesine ve iki kızına bakan sanatçı zor yıllar geçirdi.Zaten yoksul bir ada ülkesi Cape Verde'de yoksullukla savaşıp ailesine bakmaya çalıştı.

Sanatçının orta yaş dönemi sonunda onu dinlemek için Sao Vicente adasına gelen Fransız menajer Jose da Silva, birlikte çalışmayı önerdiğinde Evora 47 yaşındaydı. Sanatçı içinde bir umut zerresi dahi olmaksızın bari hiç değilse Paris'i görürüm diye düşünüp öneriyi kabul etti. Fakat Tanrı sonunda onun yüzüne gülecekti, bu sayede geç ama çok güçlü ve haklı üne kavuşacaktı .

Kendi deyimiyle "aç insanlarla, dünyanın fakir halklarıyla dayanışma içinde olmak amacıyla" sahneye gösterişli ayakkabılar yerine çıplak ayakla çıkmayı tercih eden Cesaria Evora’nın ilk albümü 1988’de yayımlandı.

1991 ve 1992’de yeni albümleri çıktığında ise artık 50’li yaşlarda ve hayatında ilk kez ünlüydü. Şarkılarını Portekizce ile Afrika dillerinin bir karması olan Creole dilinde söylemesine rağmen, sesinin sıcaklığı ile dünyanın her köşesinde geniş bir hayran kitlesi budu.

Sonraki yıllarda Dünya’yı dolaşıp aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkelerde yüzlerce konser veren sanatçının ne şanslıyım ki bir kaç yıl evvel İŞSANAT'ta verdiği konsere eşimle gitme fırsatı bulmuştuk ve iyi ki de gitmiş onu hayatta iken görebilmişiz. Bu konser ile ilgili blogta yayımlanan detaylı yazıya buradan ulaşabilirsiniz.

Altta sanatçıdan Capo Verde....



Pek çok ödül almıştır.2003 yılında Güncel Dünya Müziği kategorisinde “Aşkın Sesi (Voz d'amor)” adlı albümüyle aldığı Grammy ödülü bunlardan biridir. Çıplak ayaklı diva olarak anılan sanatçı için bu ödüllerin belki en anlamlısı ülkesi tarafından verilen “Kültür Elçisi” unvanı olsa gerek. Sanatçı, hayat verdiği hüzünlü şarkılarla (morna) tanınıyor. Şarkıları, Portekiz Fado'larından Küba ve Afrika müziklerine uzanan geniş bir yelpazeyi yansıtıyor. Burada biraz Morna' dan da bahsedelim:

Morna sıklıkla cavaquinho(küçük gitar) , klarnet, akordiyon, keman, piyano ve gutar içeren çoğunlukla Blues ile karşılaştırılan Cape Verde' nin ulusal müziğidir, tıpkı Fado'nun Portekiz müziği olması gibi ya da Tango'nun Arjantin müziği olması gibi.. BU türün en ünlü sesi ise Cesaria Evora idi. Şarkılarda sıklıkla gurbete gidiş, sıla ve deniz hasreti konu edilir.

Ve işte onun müziğine beni aşık eden parçası Sodade canlı performans...



Aynı parça albüm yorumu...



2010 yılında sağlığı bozulan sanatçı, bir kalp krizi sonucu Portekiz'de hastane de uzun süre yatmış ve sonra sağlığında meydana gelen sorunlar sebebiyle bu yıl Eylül'de müzik kariyerini noktaladığını açıklamıştı. 17 Aralık günü vefat eden sanatçı 70 yaşındaydı.

Sanatçının ilk kayıtlarının olduğu Radio Mindelo Early Recording albümü ile ilgili blogta evvelce yazdığım yazıya buradan ulaşabilirsiniz.

Altta canlı perfromans Besame Mucho...



Sanatçının Albümleri:

La Diva aux pieds nus - 1988
Distino di Belita - 1990
Mar Azul - 1991
Miss Perfumado - 1992
Cesaria - 1995
Cabo Verde - 1997
Cafe Atlantico - 1999
Sao Vicente de Longe - 2001
Voz D'amor - 2003
Rogamar - 2006
Nha Sentimento- 2009

Altta Petit Pays...



Altta sanatçının veda albümü olan Cesaria Evaora & Friends ki bu albümde ünlü vokalerle şarkılarını okudu, işte oradan Mar Azul...



İşte o albüm alttadır, ülkemizde de var, bu veda çalışmasını tüm müzik severlere öneririm. Harika bir sanatçıydı, müziği mükemmeldi, yazık ki dünya onu geç tanıdı ama bu sürede unutulmaz olmayı başardı, nur içinde yatsın.